Hard disk ဆိုတာ - Hard Disk အေၾကာင္းေလး...

Hard Disk အေၾကာင္းေလး

Hard disk ဆိုတာ Hard disk ဆိုတာ ကြန္ပ်ဴတာတစ္လံုးမွာမရိွမျဖစ္လိုအပ္ျပီး ကြန္ပ်ဴတာအားလုံးမွာေတြ ့နိုင္တဲ့ device တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္…သူက operating system အလုပ္လုပ္ဖို ့နဲ ့data ေတြကို storage လုပ္ဖို ့ျဖစ္ပါတယ္.. သူအလုပ္လုပ္ တဲ့ပံုစံက ဒီ hard disk အထဲမွာ platter ေတြရိွတယ္ ဒီ Platter ေတြဟာ spindle motor လည္တဲ့အား ေၾကာင့္ air cushion ျဖစ္ေပၚလာတယ္ အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ read/write head ေတြက platter ေပၚမွာေရးမွတ္ ထားတဲ့ေဒတာ ေတြကို ေရးျခင္းဖတ္ျခင္းမွတ္ျခင္းစတာေတြကုိလုပ္ေဆာင္တယ္.. တစ္ခုခ်င္းစီ္လုပ္ေဆာင္ပံုကို ေအာက္မွာ ရွင္း ျပပါမယ္.. အတြင္းပိုင္းလုပ္ေဆာင္ပံု hard disk တစ္လံုးမွာ magnetic disk လို ့ေခၚတဲ ့platter ေလးေတြဟာ ေလးခ်ပ္ ဒါမွမဟုတ္ ငါးခ်ပ္ပါရိွ တတ္ၾကပါတယ္..platter ျပားအေရတြက္မ်ားရင္ data ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ၀င္ဆံ ့ေပမဲ့ reliability အတြက္က်ေတာ့ အားနည္းသြားပါတယ္ အဲဒီ platter ျပားမွာ program ေတြ data ေတြသိမ္းဆည္းဖို ့ ျဖစ္ပါတယ္.. Geometry Hard disk တစ္လံုးမွာ ဖိုင္ေတြသိမ္းလို ့ရေအာင္ဘယ္လိုစီမံထားသလဲဆိုတဲ့ geometry အေၾကာင့္ ေလ့လာၾကည့္ရ ေအာင္ desktop မွာအသံုးျပဳတဲ့ ဘယ္ hard disk မဆို physically အရေတာ့ platter ျပားေတြဟာအားလံုးsize တူ၇ြယ္တူပါပဲ....platter ျပားတစ္ျပားကိုၾကည့္လုိက္ရင္ သူ ့ကို thin film media လို ့ေခၚတဲ ့ပါးလြာတဲ ့glass နဲ ့ျပဳလုပ္ထားျပီးေတာ့မွအေပၚကေန meganitic ရည္သုတ္လိမ္းထား တယ္..ဒီလိုတည္ေဆာက္ျပီးတာနဲ ့ ဖိုင္ေတြသိမ္းလို ့ျပဳလို ့မရေသးဘူး..အဲလိုမရေသးပဲနဲ ့ low level format လို ့ေခၚတဲ ့ cylinder, track, sector ေတြသတ္မွတ္္ေပးရပါေသးတယ္..platter မွာ track ဆိုတာ ဘာကိုေျပာ တာလဲ track ဆိုတာ platterရဲ ့ ဗဟုိကေန စက္၀ိုင္းပံုလမ္းေၾကာင္း အတိုင္းရိွေနတာေတြကို track လို ့ ေခၚတယ္..cylinder ဆိုတာ အဲဒီ track ေတြ၇ဲ ့အေပၚေအာက္ တစ္စံုကို cylinder လို ့ေခၚတယ္..sector ဆိုတာကေတာ့အငယ္ဆံုးယူနစ္ျဖစ္ျပီးေတာ့မွ magnetic storage area ျဖစ္ပါတယ္..သူ ့sector တစ္ခု တစ္မွာ သိမ္းဆည္းနိုင္တဲ့အေရအတြက္က 512MB ျဖစ္ပါတယ္…ေဒတာ သိမ္းပံုသိမ္းနည္းကိုေျပာျပခ်င္ပါတယ္ သတိထားမိလားေတာ့မသိဘူး hard disk နဲ ့ cd disc တို ့သိမ္းပံုခ်င္းမတူဘူး hard disk က magnetic နည္းပညာကိုသံုးျပီးသိမ္းတာျဖစ္လို ့ disk လို ့ေခၚတာျဖစ္ျပီး cd disc ေတြက်ေတာ့ laser ကိုအသံုးျပဳျပီး ultra violet light နဲ ့သိမ္းတာျဖစ္ တဲ့အတြင္ disc လို ့သတ္မွတ္ခဲ့ၾကတယ္..အခုလည္း ဒီ hard disk မွာ Magnetic နည္းအရသိမ္းတာပါပဲ magnetic နည္းအရသိမ္းတာျဖစ္တဲ့အတြက္ က်ြန္ေတာ္တို ့ေတြက information ေတြကို digital အျဖစ္သိမ္းတယ္လို ့ ေျပာၾကေပမဲ ့ ဒီplatter ေပၚမွာေတာ့ Analog signal အျဖစ္နဲ့သိမ္းဆည္းေပးထားတာျဖစ္ပါတယ္.. တနည္း အားျဖင့္ digital signal ေတြကို Analog signal အျဖစ္ေျပာင္းသိမ္းထားပါတယ္ ..တခါ hard disk ထဲမွာရိွတဲ ့ ေဒတာေတြကိုဖတ္ခ်င္တဲ့အခါ ယူသံုးလိုတဲ့အခါမွာလဲသူက Analog signal ေတြကို Digital signal အျဖစ္ျပန္ေျပာင္းေပးရတယ္..အဲလို digital signal ျပန္ေျပာင္းေပးမွရလာတဲ့ Information ေတြကို cpu ဖတ္နိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္.. အထဲနည္းနည္းတိုး၀င္ၾကည့္ရေအာင္ analog signal ေတြနဲ ့သိမ္းတာဆိုေတာ့ ဘယ္လိုမ်ားသိမ္းလဲေပါ့.. က်ြန္ေတာ္တို ့platter ျပားေပၚမွာ magnetic ရည္ေတြရိွတယ္လို ့ေျပာခဲ့ တယ္ေနာ္..အဲဒီ platter ေတြေပၚမွာသံလိုက္တံုးေသးေသးေလးေတြေနရာအနွံအမ်ားရိွတယ္လို ့မွတ္ယူလိုက္ သံလိုက္တံုးလို ့ေျပာလိုက္တာနဲ ့သံလုိက္တံုးမွာ ေျမာက္နဲ ့ေတာင္ ရိွတယ္ north and south (N and S) ဆိုျပီးေတာ့ရိွတယ္ အဲလိုေသးေသးေလးေတြအမ်ားၾကိီး၇ိွလိမ္ ့မယ္ ဖင္ခ်င္းေခါင္းခ်င္း randomly အ၇ရိွေနလိမ့္မယ္ဒါက data ေပၚၾကည့္ျပီး သူ ့ဘာသာသူေဆာက္သြားတာ ဥပမာ ss ကို 1 ယူမယ္ဆိုပါစို ့SN ဆိုရင္ 0 ယူမယ္ေပါ့..အဲဒါကို magnetic bit လို ့ေခၚတယ္..ဒိီ Platterျပားေပၚမွာ ေျမာက္ျမားစြာေသာ သံလုိက္တံုးေသေသး ေလးေတြက သနု္းနဲ ့ခ်ိီျပီးေတာ့ရိွတယ္.. အဲလိုမတူညီတဲ့ SS SN NS NN ေတြကို read/write head ေတြကဖတ္ေပးရပါတယ္.. ဖတ္လိုက္တဲ့ data ကိုမွေစာနကေျပာသလို ့digital signal ျပန္ေျပာင္းေပးရတာျဖစ္တယ္ ဒီလိုနည္းနဲ့ data ေတြကို သိမ္းတယ္ ဖတ္တယ္ မွတ္တယ္ေပါ့..hard disk ေတြဟာနွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက ေပၚထြန္း လာခဲ့ တာ ဒိီေန ့အခ်ိန္ထိ သူ ့ရဲ ့ဖြဲ ့ စည္းပံုဟာအရမ္းတိုးတက္ေျပာင္းလဲသြားတာေတာ့မဟုတ္ပါဘူး အေျခခံဖြဲ ့ စည္းပံုေတြဟာတူတူပါပဲ။ Actuator Actuator ဆိုတာ voice coil motor ျဖစ္တဲ ့coilထဲ လ်ပ္စစ္စီး၀င္ျပီး polarity changing လုပ္ေပးမွုေၾကာင့္ actuator arm ကုိထိန္းခ်ဳပ္ေပးရတဲ့အရာတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္..အရင္တုန္းက servo motor ေတြဆို တစ္ထစ္ခ်င္းေရြ ့လ်ားတာျဖစ္တဲ့အတြက္ဖတ္တဲ့အခါမွာ ေနွးေကြးပါတယ္..ျပီးေတာ့ အဲလိုေရး ဖတ္ေန တုန္းမွာ ပါ၀ါမရေတာ့ ရင္ သူကအဲမွာတင္ရပ္သြားတယ္ ပါ၀ါလာလို ့အလုပ္လုပ္ရင္ ဓါးနဲ ့ျခစ္သလို လုပ္ပစ္လို္က္တာျဖစ္တဲ့ အတြက္ hard disk ကိုပ်က္စိီးေစပါတယ္..ဒါေၾကာင့္ အဲလို Positional error system မျဖစ္ေစဖို ့အတြက္ voice coile motor လို ့ေခၚတဲ ့ liner motor နဲ ့အစားထိုးျပဳလုပ္ခဲ့တာယေန ့ တိုင္ပါပဲ..liner motor ကေတာ့ pogwer off ေသာ္ျငားလည္း automatically parking စနစ္ပါရိွပါတယ္.. Actuator Arm Actuator Arm ဆိုတာ platter ေတြေပၚမွာအလ်ားလိုက္ေရြ ့လ်ားျပီးေတာ့ ေဒတာေတြကိုေရးဖတ္ျပဳလုပ္ဖို ့ ေဆာင္ရြက္ေပး တယ္ အဲလိုေရးဖတ္တဲ့အခါမွာလဲ အတိအက်ျဖစ္ေအာင္ Actuator arm ကုိ actuator ကျပဳလုပ္ေပးပါ တယ္..Actuator Axis ဆိုတာ Actuar arm ရဲ ့အစြန္တစ္ခုမွာရိွျပီးေတာ့ အလယ္မွာရိွတယ္..အဲဒိီ Axis လည္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ Actuator arm လိုက္လည္ေပးတာျဖစ္တယ္ Cover mounting holes cover mounting holes ဆုိတာ hard disk ကိုဖံုးအုပ္ဖို ့အတြက္ screws မ်ားတပ္ဆင္ဖို ့ အတြက္ ေနရာေတြ ျဖစ္ပါတယ္ Head head ဆိုတာ တကယ္ေတာ့ read /write head ကိုေျပာတာျဖစ္တယ္ ဒီ head ကdata ကိုေရးနိုင္ဖတ္နိုင္တယ္..platter ျပားတစ္ခု တစ္ခုမွာ အေပၚေအာက္ head နွစ္ခုပါတယ္ platter နွစ္ခုဆိုရင္ read/write head ေလးခုပါမယ္ေပါ့… Interface connector Interface connector ဆိုတာ data cable အေၾကာင္းေတြျဖစ္ပါတယ္..interface မွာ IDE interface နွင့္ SATA interface နွစ္မ်ိဳးရိွပါတယ္ IDE interface က 40pin/80wire ျဖစ္ျပီး SATA ကေတာ့ 7 pin ပဲပါရိွပါတယ္ SATA က point to point system ျဖစ္ပါတယ္..ေအာက္ကပံုမွာ အနီေရာင္က SATA interface ျဖစ္ျပီး ေနာက္ interface တစ္ခုမွာ IDE interface ျဖစ္ပါတယ္.. Jumpers jumpers ဆိုတာ IDE drive ေတြမွာသာပါ၀င္ျပီး ေတာ့ SATA မွာေတာ့မပါပါဘူး ဒါေၾကာင့္IDE ေတြမွာဆိုရင္…connectorတပ္ဆင္တဲ့အခါ master slave ဆိုတာခြဲထားေပးရပါတယ္..IDE တစ္ၾကိဳးထဲမွာ HD ေကာ CD ROM ေကာထားမယ္ဆိုရင္ hard disk ကို master ထားေပးရျပီး CD ROM ကို slave မွာထားေပးရတယ္.. SATA ဆိုရင္ေတာ့ ဒီအတိုင္းတန္းစိုက္ လိုက္ရံုပါပဲ.. IDE cable ေတြဟာ pin 40 ပါရိွပါတယ္ အခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ pin က40 pin 80 wire ျဖစ္သြားျပီး crosstalk ျဖစ္ခ်င္းမွကာကြယ္ျပီးသားျဖစ္ျပီးပိုျပိီးေတာ့လဲျမန္သြားပါတယ္.. ATA လို ့ေခၚတဲ ့ cable version မွာအရင္တုန္းက 66/100/133MHz ဆိုျပီးအသံုးျပဳခဲ့ေပမဲ ့အခုခ်ိန္မွာေတာ့ ultra DMA လို ့ေခၚတဲ ့ bus mastering နည္းပညာကိုအသံုးျပဳထားတဲ့အတြက္ပိုျမန္ပါတယ္..IDE power cabel ၾကိဳးေတြဟာဆိုရင္ ကြန္ပ်ဴတာဖြင့္ေနစဥ္ျဖဳတ္တပ္လုပ္လို ့မရဘူး sata မွာက်ေတာ့ရ တယ္ အဲဒါကို hot swap လို ့ေခၚတယ္ power shutdown လုပ္စရာမလုိပဲနဲ ့ျဖုတ္တပ္လုပ္လို ့ရတာကို hot swap ရတယ္လို ့ေခၚတယ္..IDE cable ေတြမွာဆုိရင္ၾကိဳးအရွည္ဟာ 18 လက္မထက္ပိုမရွည္ သင့္ဘူး အဲထက္ေက်ာ္သြားရင္ data transfer လုပ္ရာမွာအေနွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစတယ္ SATA မွာက်ေတာ့ အရွည္ 1မီတာအသံုးျပဳနိုင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ IDE cable ထက္နွစ္ဆပိုရွည္ပါတယ္.. Platter platter ဆိုတာ glass ေတြနဲ ့ျပဳလုပ္ထားျပီးေတာ့မွ magnetic ရည္သုတ္လိမ္းထားပါတယ္ ဒီ platter ေတြက ေလးခ်ပ္ သို ့ငါးခ်ပ္ အမ်ားဆံုးျပဳလုပ္ေလ့ရိွတယ္ platter အေရတြက္နည္းေလ reliability ပိုေကာင္းေလျဖစ္တယ္..ဒိီ platter ေပၚမွာပဲ datas ေတြကို ေရးခ်င္းဖတ္ျခင္းသိမ္းဆည္းျခင္း စတာေတြျပဳလုပ္တယ္.. Power connector hard disk အတြက္ power ကို 12v 5v ျဖင့္အသံုးျပဳၾကတယ္ notebook computerေတြအတြက္ဆိုရင္ 5v ကိုအသံုးျပဳထား တယ္…hard disk အတြက္ေပးတဲ့ power connector ေခါင္းေလးေတြကို molex connector လို ့ေခၚ ပါတယ္.. Ribbon cable ေနာက္ Ribbon cable ဆိုတာ logic board နဲ ့ဆက္သြယ္ေပးပါတယ္ hard disk ကဖတ္လိုက္ တာမွန္သမ်ွ analog signal ကို logic ဘုတ္ေပၚသယ္ေဆာင္သြားျပီး digital signal အျဖစ္ေျပာင္း ေပးျခင္း ေတြကိုလုပ္ေဆာင္ေပးတယ္.. Spindle motor spindle motor ဆိုတာကေတာ့ platter ေတြလည္ပတ္ေစဖို ့ အတြက္ အလည္ကေန spin လုပ္ေပးရပါတယ္..အဲဒီ spindle motor က အပတ္ေရ3500 ကေန 15000 RPM ရိွပါတယ္ RPMဆိုတာ revolution per minute လို ့ေခၚပါတယ္ တစ္မိနစ္မွာspindel motor လည္ပတ္တဲ့အပတ္ေရအတြက္ ျဖစ္ပါတယ္ …အခု က်ြန္ေတာ္တို ့ပတ္၀န္းက်င္မွာ အသံုးအမ်ားဆံုးက 5400RPM နဲ ့7200RPM ျဖစ္ပါတယ္.. …က်ြန္ေတ္တို ့hard disk တစ္လံုး၀ယ္တဲ့အခါဒီ RPM ကိုထည့္တြက္ရပါတယ္ RPM ပိုမ်ားေလ ပိုျမန္ေလျဖစ္တယ္ သို ့ေပမဲ့တစ္ခ်က္သတိထားရမည္က RPM မ်ားရင္ ေဒတာကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ဖတ္နိုင္တာမွန္ေပမဲ ့ သူ ့ကို ေပးရတဲ့power မ်ားလို ့ heat ေတြလည္းပိုထြက္လာပါတယ္ SCSI drive SCSI drive ဆိုတာ သာမွန္အသံုးျပဳေနတဲ ့ ကြန္ပ်ဴတာေတြမွာသံုးေလ့သံုးထမရိွပဲ work station နဲ ့server ေတြမွာအသံုးျပဳေလ့ ရိွတယ္..SCSI ဆိုတာ small computer system interface ျဖစ္တယ္..SCSI မွာ နွစ္မ်ိဳးရိွပါတယ္ internal SCSI နွင့္ external SCSI ဆိုျပီးရိွပါတယ္ ဒီေနရာမွာ SCSI ရဲ ့အမ်ိဳးအစားနဲ ့ data transfer rate ေတြ ့ကိုေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ SCSI1 ဟာ 25 pin ကိုအသံုးျပဳျပီးေတာ့ transfer rate 8 bit ကိုပဲသယ္ေဆာင္နိုင္တယ္..SCSI 2 က SCSI 1 နဲ ့အတူတူပဲ ဒါေပမဲ ့pin အေရအတြက္ 25 pin အစား pin 50 အစားထိုးျပဳလုပ္ထားတယ္.. SCSI 1 မွာဘာမွေျပာစရာမရိွေပမဲ ့ SCSI 2 က်ေတာ့ SCSI VERSION နဲ ့ပတ္သက္ျပီးေျပာစရာရိွလာ တယ္.. SCSI 2ျပီးတဲ ့အခါက်ေတာ့ Wide SCSI က 68 pin ရိွျပီး 16bit ကုိ transfer လုပ္နိုင္ပါတယ္..fast SCSI က 8 bit bus ကိုအသံုးျပဳျပိးေတာ့ double clock rate ကိုအသံုးျပဳထားတာျဖစ္တဲ့အတြက္ 10MBps ထိ Transfer လုပ္နိုင္တယ္..fast wide SCSI ဆိုရင္ 16bit ျဖင့္ 20 MBps ထိကို transfer လုပ္နိုင္တယ္… ultra SCSI က 8 bit bus နဲ ့20 MBps transfer လုပ္နိုင္ပါတယ္..SCSI 3 က 16 bit နဲ ့40 MBps transfer လုပ္နိုင္တယ္.. သူက်ေတာ့ Ultra wide SCSI လို ့လဲေခၚတယ္..အဲေတာ့ ဒီSCSI 3 ေအာက္မွာပဲ Ultra 2 SCSI နဲ ့wide ultra 2 SCSI ဆိုျပီးေတာ့ရိွေသးတယ္ Ultra 2 SCSI ကေတာ့ 8bit 40 MBps နဲ ့wide ultra 2 SCSI ကေတာ့16bit 80 MBps transfer လုပ္နိုင္တယ္….အခုဒီေန ့မွာေတာ့ အားလံုးဟာ ultra DMA mode ကိုအသံုးျပဳၾကပါတယ္ SCSI peripherals ေတြဟာ SCSI port ေတြကိုျဖတ္ျပီးေတာ့မွ daisy chain ပံုစံဆက္သြယ္ထားပါတယ္ cable ဟာ host adapter ဆီကိုသြားရတယ္..အဲကမွ device 1 device 2 စသျဖင့္သြားရပါတယ္..SCSI မွာ ID ေလးေတြသတ္မွတ္ထားတာရိွပါတယ္ ID 0 ကေန 7 ထိရိွနိုင္သလို ID0 မွ 16 အတြင္းလည္း ရိွပါတယ္ device ေတြအားလံုးတပ္ဆင္ျပီးသြားတဲ့အခါ ေနာက္ဆံုး device မွာ terminate ဆိုတာ တပ္ေပးရ တယ္ ဘာေၾကာင့္တပ္ေပးရလဲဆိုေတာ့ echo signal ေတြျပန္မလာေအာင္လို ့တပ္ဆင္ေပးရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္ Bus mastering က်ြန္ေတာ္တို ့ေနာက္ bus mastering ကိုေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ေျပာေတာ့ေျပာခဲ့ျပီးသားပါ bus mastering ဆိုတာ ယေန ့ေခတ္မွာအသံုးျပဳေနတဲ့ controller bus ေတြမွာအသံုးျပဳေနတဲ့ နည္းပညာတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္.. hard disk ထဲကအခ်က္အလက္ကိုရယူဖို ့အတြက္ cpu ဆီက instruction ေတြေတာင္းခံရ address bus ဘယ္ ေလာက္က ဘာကိုေပးလိုက္နဲ ့အဲဒီinstruction ကိုေတာင္းရတယ္ ေစာင့္ရတယ္ ဒါအခ်ိန္ကိုပိုၾကာ ေစပါတယ္ ဒီအားနည္းခ်က္ကိုအစားထိုးျပဳျပင္ဖုိ ့အတြက္ bus mastering ကိုျပဳလုပ္တိီထြင္ခဲ့ၾကတယ္.. သူကဘာလဲဆို ေတာ့ ေစာနက cpu ဆီကို request လုပ္တာေတြ လမ္းေၾကာင္း ေတာင္းတာ ေတြမလုပ္ေတာ့ပဲနဲ ့ bus mastering controller ကေနတိုက္ရိုက္လုပ္ေဆာင္သြားပါတယ္.. ဒါေၾကာင့္ ကြန္ပ်ဴတစ္လံုးရဲ ့ performance ကိုတိုးလာေစပါတယ္.. Low level format Low level format ဆိုတာ က်ြန္ေတာ္တို ့ hard disk မွာ ပါတဲ ့platter ေတြေပၚမွာ geometry ေတြသတ္မွတ္တာ တစ္နည္းအားျဖင့္ cylinder track sector ေတြကိုသတ္မွတ္ေပးတာ ဒီလိုသတ္မွတ္ေပး ျပီးရံုနဲ ့က်ြန္ေတာ္တို ့ေဒတာေတြကိုေရးလုိ ့မွတ္လို ့မရေသးဘူး..platter ျပားေပၚမွာ cylinder track sector ေတြကိုဘယ္ေလာက္ထားမယ္ ဆိုတာသတ္မွတ္ေပးျခင္းကို low level format လို ့ေခၚပါတယ္ အရင္တုန္းက FAT 16 ေခတ္ေတြသံုးတဲ့အခ်ိန္ windows 95 ေတြစေပၚတဲ့ေခတ္တုန္းကဆိုရင္ Low level format ကို မိမိဘာသာသတ္မွတ္ေပးရတယ္..အခုဒီေန ့မွာေတာ့ စက္ရံုကေန Low level format ေတြကိုခ်ေပးျပီး သားျဖစ္တယ္..ဒါေၾကာင့္ hard disk တစ္လံုးလက္ထဲေ၇ာက္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ high level format ခ်ျပီးအသင့္ သံုးလိုက္ရံုပါပဲ.. High level format high level format ဆိုတာ သိမ္းဆည္းမည့္ file system ေတြကိုသတ္မွတ္ေပးလိုက္ တာျဖစ္ ျပီး master boot record ဖန္တီးျခင္း file allocation table ဖန္တီးျခင္းတို ့ကိုလုပ္ေဆာင္ပါတယ္..ဒီလို high level format ခ်ျပီးမွသာလ်င္ ဖိုင္ေတြကိုသိမ္းဆည္းနို္င္တာျဖစ္တယ္..ဒါဆိုရင္ low level format high level format ဆိုတာ သိသြားေလာက္ျပီ..က်ြန္ေတာ္တို ့ high level format ခ်ေတာ့ ဖိုင္ system ေတြကို သတ္မွတ္ေပးရတယ္တဲ ့ဒါဆိုရင္ အဲဒီ file system ျဖစ္တဲ ့FAT 16 FAT 32 NTFS ဆိုတာ ဘာကို ေျပာတာ လဲၾကည့္ရေအင္ ….. FAT file system FAT ဆိုတာ file allocation table ကိုေျပာတာပါ သူက စာအုပ္တစ္အုပ္မွာရိွတဲ ့မာတိကာနဲ ့တူတယ္ စာအုပ္တစ္ အုပ္မွာ ေခါင္းစဥ္ကိုၾကည့္လိုက္တာနဲ ့ဘယ္စာမ်က္နွာမွာဆိုတာတန္းျပီးလွန္လို ့ရတာေပါ့ တစ္ရြက္ခ်င္းစီလွန္ စရာမ လိုေတာ့ဘူး သူလဲဒီအတိုင္းပါပဲ ဒီ file allocation table ထဲမွာ file ေတြရဲ ့ address ေတြကိုၾကည့္ခ်င္း အားျဖင့္မိမိလိုခ်င္တဲ ့ file ကိုတိုက္ရိုက္ရွာေဖြနိုင္တာျဖစ္တယ္…ဖိုင္ေတြကိုသိမ္းဆည္းဖို ့ အတြက္ ဖိုင္ table ေလးေတြတည္ေဆာက္ရတယ္ ဒါမွလည္းလြယ္လြယ္ကူကူရွာနိုင္မွာျဖစ္တယ္..FAT 16 ရဲ ့ဖြဲ ့စည္းပံုကိုေျပာျပ ပါမယ္ hard disk တစ္လံုးရဲ ့FAT file system မွာ ဆိုရင္ cluster ေလးေတြဖြဲ ့စည္းထားတယ္ ဥပမာ cluster size တစ္ခုကို 32KB သတ္မွတ္ မယ္ ထားတယ္ဆိုပါစို ့ က်ြန္ေတာ္တို ့က 20KB ေလာက္ရိွတဲ ့ ဖိုင္တစ္ခုကိုသိမ္းမယ္ ဒါဆိုရင္ cluster တစ္ခုမွာ 12 KB စီေနရာလြတ္က်န္ေနခဲ့မယ္ေပါ့.. ေနာက္ထပ္က်ြန္ေတာ္တို ့ဖိုင္သိမ္းတဲ့အခါမွာ ေစာနက လြတ္ေနတဲ့ 12 KB မွာဆက္မသိမ္းေတာ့ပဲ ေက်ာ္သြားျပီးေတာ့ေနာက္ cluster အစတစ္ခုမွာ သြားသိမ္းပါတယ္ အဲေတာ့ ေစာနကလို hard disk တစ္ခုလံုးမွာ အဲဒီလိုသာသိမ္းလိုက္ရင္ free spaceေတြအမ်ားၾကီး ဆံုးရံွုးပါ တယ္..ဒီအားနည္းခ်က္ ကိုၾကည့္ျပီးေတာ့ အခုေနာက္ဆံုး NTFS လို ့ေခၚတဲ ့new technology file system ကေတာ့ cluster size အေသးဆံုးျဖစ္ျပီးေတာ့ FAT 16 နဲ ့32 ေနရာကိုအစားထိုးျပီး file system အျမင့္ဆံုးအျဖစ္ကိုေ၇ာက္ရိွခဲ ့ တာျဖစ္ပါတယ္… NTFS file system NTFS က cluster size ကို ခ်ံဳ ့လိုက္ျပီး cluster တစ္ခုမွာ 4KB ပဲထားရိွပါတယ္ cluster size ေသးသြားတဲ့အတြက္ free space ေတြတိုးလာပါတယ္ cluster size ေသးလာတာနဲ့ အမွ် free space ပိုမ်ားမ်ားရလာပါတယ္.. reliability နဲ ့ security ပိုင္း မွာပါ ပိုျပီးေတာ့ေကာင္းမြန္လာတာကိုေတြ ့ရပါတယ္ NTFS system ေတြမွာ ဆိုရင္ နဂို၀င္းဒိုးတင္ ထား တဲ့အထဲကမွအေရးၾကီးတဲ့ဖိုင္ေတြကိုမွားဖ်က္မိလို ့recovery ျပန္လုပ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ ျပန္လုပ္လို ့ ရေအာင္စီစဥ္ ထားတဲ ့စနစ္ကိုပါထည့္သြင္းတည္ေဆာက္ထားတဲ့အတြက္ အဆင္ေျပပါတယ္… Partition အေၾကာင္း Partition အေၾကာင္းေဆြးေနြး ၾကည့္ရေအာင္ Hard disk တစ္လံုးမွာ partition ခြဲတဲ့အခါမွာ primary နဲ ့ extended ဆိုျပီးေတာ့ရိွတယ္ တစ္ခ်ိဳ ့က်ေတာ့လဲ extended ကို secondary partition လို ့ေခၚတယ္..hard disk တစ္လံုးမွာ primary partition ခ်ည္းပဲထားမယ္ဆိုရင္ အမ်ားဆံုး ေလးပိုင္းအထိထားနိုင္ပါတယ္.. မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ C ကို primary ထားျပီး က်န္တဲ့ partition ကိုေတာ့ extended ထားၾကတာ မ်ားပါတယ္..ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ extended partition မွာ logical drive ေတြအမ်ားၾကီးထပ္ခြဲနိုင္တာကို း logical drive ေပါင္း24 ခုထိသတ္မွတ္ေပး ထားလို ့ရပါတယ္ A B မပါေပါ ့ ေလ..(A B ဆိုတာက floppy drive အတြက္သတ္မွတ္ထားတဲ့ letter ေတြျဖစ္ပါတယ္) windows တင္တဲ ့ အခါမွာ primary ရဲ ့active ျဖစ္တဲ ့ partition မွာသူက boot လုပ္သြားတာျဖစ္တယ္..ဘာေၾကာင့္ primary partition ကို ေလးခုပဲထားနိုင္သလဲ လို ့ေမးစရာရိွလာနိုင္ တယ္..ဟုတ္တယ္ hard disk တစ္ခုမွာ OS တင္ဖို ့အတြက္ boot information အတြက္ boot partition table ထဲမွာ 64 KB ပဲပါရိွတယ္ boot partition table တစ္ခုမွာ 16 KB ၇ိွပါတယ္ OS ေလးခုစာအတြက္ဆိုရင္ 16 *4 လီ 64 ဒါေၾကာင့္ OS ေလးခု ပဲ အမ်ား ဆံုးတင္နုိင္တာျဖစ္တယ္..ဒါေၾကာင့္ primary partition ကို ေလးပိုင္းအထိသာပိုင္းနိုင္တာျဖစ္တယ္…ok ဒါဆို ဒီလို hard disk တစ္လံုးတပ္ဆင္ျပီး ၀င္းဒိုးတင္ျပီးတာနဲ ့သံုးလို ့ရျပီလားဆိုတာ့ ရေတာ့၇တာေပါ့ ဒါေပမဲ ့သူ ့ကို bios setting မွာ first boot device မေၾကျငာထား ေပးရင္ အလုပ္မလုပ္ပါဘူး ဒါေၾကာင့္ BIOS ထဲမွာသြားေရာက္ျပီးျပင္ဆင္ေပးရတယ္ ဘယ္မွာလဲဆိုေတာ့ Advance feature ထဲက first boot device မွာ Hard disk ကိုေၾကျငာထားေပးျပီးမွအ သံုးျပဳနိုင္မွာျဖစ္ပါ တယ္ ….တစ္ခါတစ္ရံ first boot မွာ floppy ျဖစ္ေနတာမ်ိဳး disable ေပးထားမိတာမ်ိဳးျဖစ္ရင္ OS မတက္နိုင္တာမ်ိဴးၾကံဳရတတ္ပါတယ္… ေဆြးေနြးခ်က္အနွစ္ခ်ဳပ္ [color="blue"]၁။ Hard disk ဆိုတာ ကြန္ပ်ဴတာတစ္လံုးမွာမရိွမျဖစ္လိုအပ္ျပီး ကြန္ပ်ဴတာအားလုံးမွာေတြ ့နိုင္တဲ့ device တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္…သူက operating system အလုပ္လုပ္ဖို ့နဲ ့data ေတြကို storage လုပ္ဖို ့ျဖစ္တယ္.. ၂။ hard disk တစ္လံုးမွာ magnetic disk လို ့ေခၚတဲ ့platter ေလးေတြဟာ ေလးခ်ပ္ ဒါမွမဟုတ္ ငါးခ်ပ္ပါရိွ တတ္ၾကပါတယ္..platter ျပားအေရတြက္မ်ားရင္ data ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ၀င္ဆံ ့ေပမဲ့ reliability အတြက္က်ေတာ့ အားနည္းသြားပါတယ္ ၃။ hard disk က magnetic နည္းပညာ ကိုသံုးျပီးသိမ္းတာ ျဖစ္လို ့ disk လို ့ေခၚတာျဖစ္ျပီး cd disc ေတြက်ေတာ့ laser ကိုအသံုးျပဳျပီး ultra violet light နဲ ့သိမ္းတာျဖစ္ တဲ့အတြင္ disc လို ့သတ္မွတ္ ခဲ့ၾကတယ္. ၄။ Low level format ဆိုတာ က်ြန္ေတာ္တို ့ hard disk မွာ ပါတဲ ့platter ေတြေပၚမွာ geometry ေတြသတ္မွတ္တာ တစ္နည္းအားျဖင့္ cylinder track sector ေတြကိုသတ္မွတ္ေပးတာ ၅။ high level format ဆိုတာ သိမ္းဆည္းမည့္ file system ေတြကိုသတ္မွတ္ေပးလိုက္ တာျဖစ္ ျပီး master boot record ဖန္တီးျခင္း file allocation table ဖန္တီးျခင္းတို ့ကိုလုပ္ေဆာင္ပါတယ္.. ၆။hard disk တစ္လံုးမွာ primary partition ခ်ည္းပဲထားမယ္ဆိုရင္ အမ်ားဆံုး ေလးပိုင္းအထိပဲ ထားနိုင္ပါတယ္.. Credit  စုဘူးကေလး